Kỉ niệm World Cup 2006: Khi scandal tày trời trở thành động lực chiến thắng

Những ngày này 4 năm về trước, sân cỏ Ý đang sôi lên với vụ Calciopoli vừa vỡ lở. Đội tuyển Thiên thanh chịu tác động nặng nề bởi vụ bê bối lớn nhất trong lịch sử bóng đá Italia, khi một nửa đội hình đến Đức dự World Cup của họ được tạo nên bởi các cầu thủ Juve và Milan, những đội bóng chìm sâu nhất và bị ảnh hưởng nhiều nhất vì vụ scandal làm rung chuyển nền bóng đá đã luôn có dáng dấp khủng hoảng ấy.


 Calciopoli cũng ảnh hưởng đến Lippi. Đội trưởng Cannavaro và Del Piero bị chửi bới, la ó. Totti xuống phong độ. Công chúng ruồng bỏ Italia, nhưng chính trong trạng thái ở chân tường ấy, Italia đi lên và không dừng lại nữa. Dưới đây là câu chuyện về chặng đường đến vinh quang 4 năm trước của đội tuyển Italia, trong cơn sốc Calciopoli.Đến Lippi cũng run lẩy bẩyThứ hai, ngày 22/5/2006, ngày tập trung đầu tiên của đội tuyển Italia ở trại tập Coverciano. Guido Rossi, chủ tịch lâm thời của LĐBĐ Italia (FIGC) xuất hiện trong một bộ vét trắng hết sức bảnh chọe. Marcello Lippi giật mình thầm nhủ: “Đầu ta sắp rơi chăng?”. Vị HLV trưởng đội Thiên thanh có người con trai yêu dấu của mình dính dáng đến scandal của công ti môi giới cầu thủ GEA World mà cha con Moggi điều hành và bê bối của nó là một mấu chốt của vụ Calciopoli (trong một đoạn băng ghi âm điện thoại, người ta nghe được Davide Lippi, con trai ông, nói chuyện rất sôi nổi với Luciano Moggi về việc dàn xếp một vụ chuyển nhượng Cannavaro). Gương mặt của Lippi, lúc ấy ông ngồi cạnh Rossi ở trung tâm kĩ thuật của đội tuyển, không khác gì của một bị cáo đứng trước vành móng ngựa. Nhưng con người mặc áo vét trắng kia tuyên bố: “Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng ở Lippi”. Vị HLV thở phào. Đấy quả là những ngày kinh khủng với ông.Buffon như dán băng dính vào miệng. Anh im như hến và trốn tránh báo chí. Bản thân tên anh cũng có trong danh sách tình nghi của các viện công tố vì một đường dây cá độ. Totti và del Piero hiển nhiên là cũng không có gì để nói. Những người Azzurra cảm thấy mình đang bị bao vây và đe dọa. Họ chăm chú quan sát các nhà báo đang đứng chờ ở khu vườn của trung tâm, nhưng các cầu thủ ngôi sao ấy không dám bước đến bên cánh báo chí, vì sợ sẽ chết chìm trong vô số những câu hỏi về vụ scandal. Cuối cùng thì đội trưởng Cannavaro lên tiếng, trước những câu hỏi về vụ chuyển nhượng anh từ Inter sang Juventus. Hậu vệ 33 tuổi này nói gọn lỏn: “Moggi đã làm rất tốt vụ chuyển nhượng này”. Ngày hôm sau, Guido Rossi, cựu chủ tịch HĐQT của tập đoàn Telecom Italia và từng là một nhân vật quan trọng trong bộ sậu lãnh đạo của Inter yêu cầu anh giải thích rõ hơn nữa về vai trò của anh trong vụ chuyển nhượng đó, nhưng Cannavaro cũng không nói gì thêm nữa và khi vừa bước ra sân tập Coverciano, anh bị các tifosi huýt sáo ầm ỹ. Del Piero cũng không thoát màn xử án của người hâm mộ. Zambrotta bỗng lên tiếng bảo vệ Scudetto của Juventus trong mùa bóng bị nghi ngờ dàn xếp 2004/05. Nesta phá vỡ sự im lặng của khối Milan trong đội tuyển khi tuyên bố nửa kín nửa hở: “Trong một trận Juventus-Milan, tôi đã hiểu tất cả”.

Đáng lí ra Calciopoli phải chia rẽ đội tuyển thành 2 nửa, khi khối Juventus chống lại tất cả, nhưng kì diệu thay, điều đó không diễn ra: Tất cả đoàn kết, nắm chặt tay và cùng gồng mình lên chống lại bão táp scandal. Sự kiên nghị và quyết tâm của Lippi càng giúp thêm cho họ sự tự tin. Nhóm nhạc Pooh sáng tác bài hát mới cho đội tuyển, trong đó có đoạn: “Chúng ta cùng các bạn, các bạn cùng chúng ta”. Tinh thần của Azzurra lên rất cao trên đất Đức, khi không ai nói ra lời, nhưng thầm hiểu một người vì tất cả, tất cả vì mọi người. Bộ trưởng thể thao và thanh niên Giovanna Melandri xuất hiện ở Coverciano trước ngày họ lên đường đến Đức, mang lời chào và động viên của chính phủ đến cho đội tuyển, nhưng trời xui quỷ khiến thế nào, mà bà đi đá vào một vạt cỏ đã bị ướt sau trận mưa đêm trước nên suýt ngã. Nhiều tuyển thủ hoảng hồn. Người ta bảo không cầu thủ nào trên thế giới này mê tín như các cầu thủ Ý. Ngoài Melandri, chẳng còn chính trị gia nào đến thăm hỏi đội tuyển. Họ im lặng và làm ngơ. Đội tuyển bị bỏ rơi hoàn toàn ở Coverciano. Lãnh đội Gigi Riva, chân sút huyền thoại của đội, đến gặp từng cầu thủ một để họ tâm sự và trút ra mọi sự căng thẳng, lo lắng và sợ sệt. Nhưng liệu pháp ấy vẫn chưa đủ. Italia cần một chiến thắng mở đầu để lấy hên và kích thích tinh thần của cả đội.Calciopoli gắn kết toàn độiThứ tư, ngày 7/6, đội tuyển hạ cánh xuống sân bay Dusseldorf. Hơn 2 nghìn kiều dân Ý sống ở Đức đã chờ họ sẵn ở đó. Nhưng tình yêu quê hương và yêu đội tha thiết đã nhanh chóng biến thành cơn giận dữ kinh khủng khi các cầu thủ nhanh nhanh chóng chóng chui vào xe bus và chiếc xe lao vọt về khách sạn của đội mà chẳng ai trên xe thèm chào họ một câu nào.

Ngày hôm sau còn tệ hơn, khi Lippi đóng cửa sân tập và không cho khán giả vào xem buổi tập đầu tiên của đội ở Duisburg. Những trận giao hữu lẻ tẻ với các CLB địa phương cho thấy những dấu hiệu đáng chán: Zambrotta và Gattuso không thể ra sân, Del Piero tịt ngòi, Totti chưa đạt phong độ và thể lực cần thiết, các tifosi thất vọng vì bị đối xử kém và các diễn biến của cuộc điều tra Calciopoli ngày ngày ập lên đầu các cầu thủ, làm họ hoang mang hơn nữa. Một sự chuẩn bị lí tưởng cho một đêm đăng quang? Thật khó tin, nhưng với người Ý, đấy là sự thật. Họ thích tự làm cho cuộc sống của mình trở nên vô cùng tồi tệ, và sau khi tự đập đầu vào tường, thì họ trở nên thông minh hơn, hoạt bát hơn và mạnh mẽ hơn. 24 năm trước, Italia đã khởi đầu thế nào ở Espana 82? Một số cầu thủ còn chưa thoát khỏi những ám ảnh về vụ scandal dàn xếp tỉ số 2 năm trước đó, báo chí công kích đội tuyển, cáo già HLV Enzo Bearzot đóng cửa với giới truyền thông và những tiếng la ó vang lên sau 3 trận hòa ở vòng bảng. Thế rồi họ lên như diều và đăng quang ở trận chung kết.

Tại trận mở đầu World Cup 2006 với Ghana, người Ý bắt đầu thở phào: họ thắng 2-0 nhờ các bàn thắng của Pirlo (cũng bị chỉ trích nặng nề như Marco Tardelli ở Espana 82) và Iaquinta (vụ triệu tập gây nhiều tranh cãi nhất).Guido Rossi lại mò đến nơi Italia thi đấu, với chiếc khăn quấn cổ màu xanh nước biển truyền thống. Nhưng ông không đem lại may mắn như bà Melandri, người vấp vào cỏ ướt. Một ngày trước trận đấu với Mỹ, tin tức từ Italia cho thấy Juventus khó thoát khỏi án phạt kỉ luật thật nặng vì sự can thiệp quá sâu của Moggi vào nhiều trận đấu, vào giới trọng tài và FIGC, trong khi con trai của Lippi có nguy cơ ngồi tù. Italia khởi đầu suôn sẻ với bàn thắng mở tỉ số của Zaccardo, nhưng sau đó tự bắn vào chân mình với cú thúc cùi chỏ của De Rossi vào mặt tiền đạo McBride và Mỹ, được rất nhiều lính Mỹ từ căn cứ không quân Ramstein gần đó nay đến sân làm khán giả ủng hộ, có bàn gỡ hòa. Người Ý lại chỉ trích Lippi và ông nổi cáu. Đội bóng bắt đầu có vấn đề. Người đầu tiên tỏ ra cănng thẳng là Pippo Inzaghi, tiền đạo duy nhất lúc ấy còn chưa ra sân. Không xả được stress từ việc mài đũng quần trên ghế dự bị và đã chán ngấy cái việc phải ngồi câu cá giết thời gian ở hồ nước tại khách sạn của đội ở Duisburg, khách sạn được Antonio Pelle, một tên mafia xứ Calabrese, kẻ chủ mưu của vụ thảm sát 6 đồng hương cũng là mafia ở vùng này, Inzaghi đưa Italia vào vòng trong. Trong buổi họp báo sau trận gặp Mỹ, Cannavaro và Gattuso trả lời phỏng vấn. Cannavaro nổ súng: “Tốt hơn là chúng tôi nên trở về với truyền thống phòng ngự kiểu Italia. Phòng ngự là điểm mạnh của chúng tôi”. Gattuso phụ họa: “Nếu không có những nhà vô địch có thể tự mình giải quyết mọi việc, tốt nhất là cần phải xây dựng một đội bóng công nhân”. Những tuyên bố ấy chẳng khác gì một cuộc binh biến “tử tế” chống lại triết lí “tấn công tập thể” mà Lippi đã xây nên trong 2 năm qua.Totti vẫn mất phong độ, Del Piero bồn chồn vì không được đá, hàng công tắt ngóm và báo chí ngày mỗi ngày lại đăng thêm các tình tiết mới của vụ bê bối, với những giả thiết kinh khủng về các án phạt cho các đội đã dính đến Calciopoli. Báo chí cũng đồn thổi về việc một số cầu thủ Juventus đã bí mật liên lạc ra ngoài với người đại diện của mình để tìm cách chạy trốn vụ Calciopoli nếu Juve bị giáng hạng dưới. Lippi căng thẳng. Trước các tuyên bố của những “nghị sĩ”, Lippi quay về tử thủ. Cho trận gặp Czech, ông chỉ bố trí một tiền đạo (Luca Toni, cho sơ đồ 4-3-2-1). Trước trận, ông họp toàn đội và tuyên bố ngắn gọn: “Chúng ta phải thắng bằng mọi giá”. Một lần nữa, Italia trong thế dựa lưng vào tường. Người hùng bây giờ là Marco Materazzi mà câu chuyện thể thao của anh rất li kì. Là con trai của một HLV nổi tiếng ở Serie A luôn nói với anh nhiều lần, rằng “con cao như thế, con nên đi đánh bóng rổ, bóng đá không hợp với con”, Materazzi đã trải qua một sự nghiệp mà khởi đầu như trong chuyện cổ tích, nhưng ở vai trò của kẻ khốn khổ: các đội bóng nghiệp dư mà anh chơi hồi đầu đời thậm chí đá trên những sân không có cỏ, một nỗi khổ mà Fabio Grosso cũng có thể chia sẻ với anh. Thế nhưng Lippi thích Materazzi, chủ yếu vì cá tính của anh, dù ở Inter, anh ra sân không nhiều. Materazzi, thay Nesta chấn thương, đã nhô cao hơn tất cả như một vận động viên nhảy sào để ghi bàn dẫn trước 1-0. Anh giải thích sau đó: “Tôi ngoi lên từ sự khao khát”. Khao khát chính là từ thích hợp nhất cho những người Thiên thanh: họ khao khát trả thù số phận sau rất nhiều những tranh cãi liên quan đến đội, nhưng cũng khao khát vinh quang. Đối với thế hệ Nesta, Cannavaro, Buffon, Del Piero...đây là cơ hội cuối cùng để vinh danh. Bàn thắng ấn định thắng lợi 2-0 được ghi bởi một kẻ “đói khát” chiến thắng, người đi câu Pippo Inzaghi. Italia hạ Czech 2-0 vào đứng đầu bảng để vào vòng 1/8, đối đầu với đội bóng có tiếng tăm rất khiêm tốn là Australia. Nhưng khởi đầu của Italia quá tồi tệ khi Materazzi bị đuổi và Australia bỗng nhiên đá hưng phấn cứ như là sau trận này họ không bao giờ được đá bóng nữa. Lo lắng, mệt mỏi và phải chơi thiếu người trong gần hết trận, Italia đi vào những phút cuối với nỗi sợ hãi, rằng trận đấu hoặc sẽ kéo dài thêm 2 hiệp phụ, hoặc bị Australia nhận chìm, bị loại và trở thành một nỗi nhục như đã từng thua CHDCND Triều Tiên ở World Cup 1966 và Hàn Quốc ở World Cup 2002. Thế nhưng khi trận đấu chỉ còn khoảng 30 giây nữa là kết thúc, trọng tài đã thổi một quả phạt đền hơi hào phóng cho Italia sau cú ngã của Grosso. Totti, mới vào sân, sút bóng và ghi bàn. Động tác ăn mừng sau đó rất quen thuộc của một ông bố mới có con: đưa ngón trỏ vào mồm mút mút.Italia cũng như Gianluca Pessotto, không thể chếtTừ việc cận kề cái chết, Italia đã sống và họ, với sự mê tín đến mức cực đoan, họ tin rằng Chúa đã phù hộ cho họ và chắc chắn triển vọng đi sâu trong giải của đội rất sáng sủa. Khao khát danh hiệu và sự thể hiện, khao khát đạp lên trên Calciopoli để lấy lại danh dự, thêm sự may mắn và tinh thần đồng đội chưa bao giờ bền chặt đến thế, Lippi cảm thấy rất hài lòng. Trong các trận đấu... tú lơ khơ, Del Piero chéo cánh với Inzaghi. Khi còn đá cho Juve, họ quý mến nhau như hai anh em Cain và Abel (theo Kinh thánh, họ là 2 con của Adam và Eva. Cain sau đó giết Abel-A.N). Del Piero hứa với Inzaghi: “Nếu cậu ghi bàn, tớ sẽ chạy đến ôm cậu”. Con sói ngủ với con cừu. Và còn nhiều trường hợp xích mích khác trong đội được giải quyết. Bà tiên nào đã vẩy chiếc đũa thần làm thay đổi nội bộ của những người Italia như thế? Không ai biết. Nhưng vào ngày cả đội được xả trại, vẫn có đến một nửa đội kêu rằng đi ra ngoài trại (với vợ con) có khi còn chán hơn: “Chúng tôi thích ở lại đây với các đồng đội hơn”. Một tờ báo lá cải Italia đặt câu hỏi: Phải chăng trong đội có một lũ đồng tính luyến ái?Đúng lúc ấy, khi sắp bước vào trận đấu ở tứ kết với Ukraina, tin tức về vụ tự tử của cựu tuyển thủ Gianluca Pessotto làm chấn động đội tuyển. Nhiều người tin rằng cựu hậu vệ Juve và đội tuyển Italia, hiện đang là một quan chức của Juventus, đã tự tử do sức ép quá lớn từ vụ Calciopoli. Nhưng họ không sợ hãi và lo lắng nữa. Khối đoàn kết cả đội càng trở nên chắc chắn hơn. Màn trình diễn ấn tượng và bàn thắng đẹp đẽ của Zambrotta là một món quà thể hiện tình bạn sâu sắc và cao cả cho người đồng đội cũ Pessotto, lúc ấy đang hôn mê và vật vã chống lại cái chết. Anh tặng bàn thắng ấy cho Gianluca yêu dấu và áo trong của anh có dòng chữ “Pessotto yêu dấu, chúng tớ bên cậu”. Nước Ý xúc động và đội bóng biến những tình cảm đẹp đẽ thành các bàn thắng. Italia hạ 3 bàn không gỡ vào lưới Ukraina của Shevchenko, kẻ ra đi sang Anh học tiếng Anh, thực ra là để chạy trốn Calciopoli. Hai bàn trong đó do công của Luca Toni, người tỉnh dậy ở trận đấu thứ 5 trên hành trình World Cup, hệt như Paolo Rossi đã thức tỉnh đúng lúc ở Espana 82.

Ở bán kết World Cup, Italia gặp đội tuyển của đất nước đã sinh ra đương kim Giáo hoàng. Báo lá cải Đức mở chiến dịch tẩy chay pizza Ý ở Đức. Lippi tủm tỉm cười trong phòng họp báo: “Cứ làm đi, các vị mà làm, các vị còn trở nên tồi tệ hơn...”. Những kiều dân Ý ở Đức hiểu rằng, nếu đội tuyển Ý thất bại, thì nỗi buồn xa xứ của họ càng lớn hơn nữa. Nhưng bất kể Giáo hoàng có ủng hộ đội Đức, những người Thiên thanh đã tặng họ một món quà đáng giá, bằng màn trình diễn đẹp nhất của họ tại World Cup: 2-0 trong hiệp phụ và Đức phải chia tay World Cup ngay trên sân nhà. Fabio Grosso ghi một bàn thắng đẹp và lãng mạn, rồi sau đó chạy ùa về phía đồng đội và kêu lên: “Đến tôi cũng không thể tin được”. Alex Del Piero ghi bàn thắng thứ 2 trong một pha phản công mẫu mực, đúng vào cái ngày mà Tòa án thể thao giáng Juventus của anh xuống Serie B. Trong đầu người đội trưởng Juve ấy, điều gì đang diễn ra? Một bàn thắng vào lưới Đức để giải thoát những bức bối sau bao năm thất bại với đội tuyển quốc gia, giải thoát nỗi buồn của anh khi Juve gặp nạn và có lẽ lúc ấy anh đã quyết định tiếp tục gắn bó với đội, kể cả khi Juve không được chơi ở hạng A. Thủ tướng Romano Prodi đến chúc mừng đội trong phòng thay quần áo và hát toáng lên bài “O Sole Mio” (Mặt trời của tôi).Vĩ thanhNgày 9/7/2006, Berlin, chủ nhật. Đấy là ngày diễn ra trận chung kết World Cup 2006 giữa Italia và Pháp, đội đã đánh bại Italia trên loạt luân lưu ở France 98 và đẩy người Ý từ thiên đường xuống địa ngục ở những giây cuối trận chung kết EURO 2000. Zinedine Zidane ghi bàn trên chấm phạt đền, Materazzi lại từ dưới đất nhảy lên trên trời-nơi mẹ anh đang bay với các thiên thần khi bà bỏ anh ở lại trần thế khi anh còn là một đứa trẻ-và đánh đầu ghi bàn san bằng tỉ số. Sau bàn thắng ấy, anh khóc và ngước mắt nhìn trời. Italia chống cự và chống cự, Buffon cứu tất cả những gì có thể cứu được, Cannavaro đá bằng 3 người cộng lại, thời gian cứ thế trôi đi và rồi Zidane, để bảo vệ danh dự cho người chị (ấy là anh bảo thế) đã thực hiện một cú húc đầu lịch sử. Không còn Zidane, các đợt tấn công của người Pháp yếu đi trông thấy, và Italia cám ơn Zidane vì hành động nóng nảy ấy. Kết cục của trận đấu phải được quyết định trên chấm phạt đền. Người Italia khốn khổ, nạn nhân của những màn cân não trong loạt penalty, chắc được Chúa phù hộ, vì Giáo hoàng đã không còn Đức để ủng hộ, nay đã quay sang Italia, đã trở thành những người chính xác một cách khó tin trước chấm sút phạt: 5 quả vào cả 5. Bên phía Pháp, người đá hỏng là Trezeguet, người đã dìm Italia vào một biển nước mắt ở EURO 2000. Quả penalty quyết định của Italia do công của Grosso, từng là một cầu thủ vô danh và chẳng ai biết có tồn tại trên đời hay không vào thời điểm mà Trezeguet bắt vô lê sút tung lưới Toldo, cũng từng là người đeo áo số 10 và chơi tồi đến mức, để cứu vãn sự nghiệp, anh phải chuyển sang đá hậu vệ trái. Hình như những gì xảy ra với Italia là một quy luật mà chỉ những người vững tim lắm mới dám đặt cược vào họ: người Ý luôn thích làm những điều điên khùng và xuẩn ngốc nào đó trước các giải đấu lớn, và cứ phải tự đẩy mình xuống hố như thế, thì mới có đủ nghị lực, bản lĩnh để vươn lên tột bậc, nhưng bản chất của nó thực ra là phải đến gần cái chết lắm, mới thấy sợ nó và chạy trối chết để tránh nó càng xa càng tốt.Fabio Cannavaro, người bị các tifosi huýt sáo la ó ở trại Coverciano và bị chủ tịch lâm thời Guido Rossi xạc cho một trận, giơ cao chiếc Cúp vô địch thế giới, trong khi cả nước Ý đổ xô ra đường ăn mừng và hát bài hát cổ vũ hết sức lạ đời “po-po-po-po-po-po-po”. Những tấm ảnh cuối cùng trong serie ảnh lễ ăn mừng chiến thắng là về các chính trị gia, những người đã từng im lặng và bỏ rơi đội Thiên thanh khi Calciopoli nổ ra, nay lại xúm đông xúm đỏ lại để chúc mừng đội tuyển chiến thắng. Có một bức ảnh cho thấy bà Bộ trưởng Melandri mồm đang nhồm nhoàm bánh ga-tô. Chính cái bà này đã vấp chân vào cỏ trong ngày đến thăm đội ở Coverciano, và một tháng sau Italia vô địch thế giới! Gigi Riva, trong bộ trang phục cực kì sang trọng, ngồi thu lu trong góc phòng và hỏi bà Bộ trưởng: “Thế bà có nghĩ rằng cú vấp ngã ấy đem lại may mắn cho chúng tôi không?”. Bà Bộ trưởng cười. Các nhà vô địch thế giới đôi khi được tạo nên từ những thảm cỏ ướt là như thế...

(Anh Ngọc, báo TT&VH cuối tuần, tháng 5/2010)